Ptasia grypa – podstawowe informacje

Grypa ptaków (pomór drobiu) jest chorobą wirusową, która dotyka w głównej mierze ptaki (zarówno drób jak i ptaki dzikie).

Zakażone ptaki wydalają wirus w dużych ilościach przede wszystkim z:

• kałem,
• wydzieliną z oczu,
• wydzieliną z dróg oddechowych,
• wydychanym powietrzem.

Na zakażenie wirusami grypy ptaków podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowych (drób), jak i dzikich utrzymywanych w niewoli oraz ptaków wolno-żyjących, jednak stopień wrażliwości poszczególnych gatunków jest zróżnicowany. Szczególnie wrażliwy na zakażenie wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków jest drób wodny (dzikie gęsi, kaczki, łabędzie, mewy), ptaki drapieżne oraz krukowate. 

Wirus grypy ptaków może zachowywać aktywność w sprzyjającym środowisku kurnika przez długi okres czasu – długo przeżywa w niskich temperaturach: w temperaturze +4°C (temperatura lodówki) ponad 2 miesiące, a w zamrożeniu wiele miesięcy, a nawet lat. W wodzie aktywność wirusa obserwowano nawet po kilku tygodniach od jej zanieczyszczenia. Zatem istotne jest przy podejrzeniu lub stwierdzeniu choroby, zabezpieczenie pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go również obróbka termiczna – w temperaturze 70°C ginie niemal natychmiast. Dlatego prawidłowe pieczenie, smażenie czy gotowanie mięsa drobiowego czy jaj skutecznie niszczy wirusa.

Posiadacz drobiu powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:

• zwiększona śmiertelność;
• znaczący spadek pobierania paszy i wody;
• objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
• duszność;
• sinica i wybroczyny;
• biegunka;
• nagły spadek nieśności,
• zwiększone występowanie jaj o nieprawidłowej budowie, w tym o deformacji skorup lub o składaniu jaj bez skorup.

Dzierżawcy lub zarządcy obwodów łowieckich zgłaszają powiatowemu lekarzowi weterynarii albo najbliższemu podmiotowi świadczącemu usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej przypadki zwiększonej śmiertelności dzikich ptaków.

Jednocześnie informujemy, że na podstawie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 25 kwietnia 2025 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem rzekomego pomoru drobiu, we wszystkich gospodarstwach utrzymujących drób:

1. zakazuje się:
2. pojenia drobiu i ptaków utrzymywanych przez człowieka wodą ze zbiorników, w tym z wód powierzchniowych, do których mają dostęp dzikie ptaki,
3. wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa, w którym jest utrzymywany drób, zwłok dzikich ptaków lub tusz ptaków łownych;
4. nakazuje się:
5. utrzymywanie drobiu w sposób wykluczający jego dostęp do zbiorników wodnych, do których mają dostęp dzikie ptaki,
6. zgłaszanie do powiatowego lekarza weterynarii miejsc, w których są utrzymywane drób lub inne ptaki, z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych,
7. utrzymywanie drobiu, z wyłączeniem kaczek, gęsi, ptaków bezgrzebieniowych i kurcząt ras wolnorosnących, w izolacji od dzikich ptaków,
8. przechowywanie paszy i ściółki dla drobiu i ptaków utrzymywanych przez człowieka w sposób, który zabezpiecza je przed kontaktem z gryzoniami i dzikimi ptakami oraz z ich odchodami,
9. karmienie i pojenie drobiu i ptaków utrzymywanych przez człowieka w zamkniętym pomieszczeniu lub w osłoniętym miejscu w sposób, który zabezpiecza paszę i wodę przed dostępem dzikich ptaków oraz przed ich odchodami,
10. umieszczanie gniazd dla drobiu wewnątrz budynków,
11. powstrzymanie się przez osoby, które w okresie ostatnich 48 godzin uczestniczyły w polowaniu na ptaki łowne od wykonywania czynności związanych z utrzymywaniem drobiu,
12. dokonywanie codziennego przeglądu drobiu oraz prowadzenie dokumentacji zawierającej informacje o wystąpieniu u drobiu objawów klinicznych, o których mowa w ust. 4.

Ponadto, od dnia 13 maja 2025 r. szczepienia kur i indyków przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu są obowiązkowe. Jednak obowiązek ten dotyczy tylko gospodarstw komercyjnych oraz zakładów wylęgu drobiu. 

Poniżej udostępniamy grafikę przedstawiającą zasady, których należy przestrzegać w celu ochrony gospodarstw przed wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI).

PROSIMY O BEZWZGLĘDNE PRZESTRZEGANIE ZASAD BIOASEKURACJI.

O każdym przypadku podejrzenia wystąpienia wysoce zjadliwej grypy ptaków należy zawiadomić telefonicznie Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Wągrowcu – tel. (67) 26 85 647 lub drogą elektroniczną na adres: piwwagrowiec@wiw.poznan.pl lub grypaptakow@piwwagrowiec.pl.